კლინიკის მართვის სისტემები და უსაფრთხოება

ავტორი: ლაშა შარვაშიძე
ორგანიზაცია: საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი

კატეგორია:

საკვანძო სიტყვები: უსაფრთხოება, სამედიცინო პროგრამული უზრუნველყოფა,
აბსტრაქტი. პროცესების სწორი მართვისთვის თანამედროვე მედიცინაში, ისევე როგორც ყველა სხვა მიმართულებაში ელექტრონული სერვისების განვითარება ძალიან მნიშვნელოვანია. შეიძლება ითქვას, რომ მედიცინის მიმართულებისთვის ის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი და აქტუალურია, რადგან იგი შედგება უამრავი დაკავშირებული სისტემებისგან და კომპონენტებისგან, რომლის მთავარი მიზანი არის ადამიანების ჯანმრთელობა და სიცოცხლე. რაც ესეთი ტიპის სისტემების მიმართ მაქსიმალურ სიზუსტეს, სწორ ფუნქციენირებას, პაციენტის შესახებ ნებისმიერი ინფოს სანდოობას და უსაფრთხოებას მოითხოვს. 2019 წელს, საქართველოს ჯანდაცვის სამინისტრომ გამოსცა ბრძანებები და ინსტრუქციები, რომლითაც ქვეყანაში არსებულ სამედიცინო დაწესებულებებს გაუჩინა ვალდებულება, რომ პაციენტის ნებისმიერი ტიპის სამედიცინო ჩანაწერი იყოს ელექტრონული სახით და უნდა იტვირთებოდეს საქართველოს ჯანდაცვის სამინისტროს პორტალებზე. მაგრამ საქართველოში ელექტრონული პროცესების და მონაცემების მიმართ სახელმწიფოს მოთხოვნები საკმაოდ დეცენტრალიზირებულია და მოიცავს ასევე ფიზიკურ მატარებლებს. სტატიაში აღწერილია ახალი პროგრამული უზრუნველყოფის სტაციონარული მოდული, რომელიც აერთიანებს სტაციონარში მოთავსებული პაციენტის მოვლა, მკურნალობის პროცესისთვის საჭირო სისტემებს, აპარატებს, პორტალებს და სამედიცინო ჩანაწერებს. სისტემას გააჩნია web ინტერფეისი და მორგებულია სხვადასხვა მობილურ მოწყობილობებზე. სისტემაში გათვალისწინებულია უსაფრთხოების ფუნქციები, ისეთები როგორც პაროლის პოლიტიკები და მომხმარებლის როლების მართვა. სისტემა მუშაობს უსაფრთხო ქსელურ გარემოში. ჩატარებულია ექსპერიმენტები სატესტო გარემოში და ნაჩვენებია, რომ ახალი სისტემა ზრდის სამედიცინო სერვისების მიღების ეფექტურობას და ამცირებს მომსახურეობის დროს.

ბიბლიოგრაფია

1. RODNAN, GERALD P. M.D.; MYEROWITZ, RICHARD L. M.D.; JUSTH, GERALD O. M.D.2 Morphologic Changes in the Digital Arteries of Patients with Progressive Systemic Sclerosis (Scleroderma) and Raynaud Phenomenon, Medicine: November 1980 - Volume 59 - Issue 6 - p 393-408
2. John Eng, William K. Mysko, Gregory E. R. Weller, Regis Renard, Joseph N. Gitlin, David A. Bluemke, Donna Magid, Gabor D. Kelen, and William W. Scott, Jr. American Journal of Roentgenology 2000 175:5, 1233-1238
3. Perc M., Hojnik J. (2022) Social and Legal Considerations for Artificial Intelligence in Medicine. In: Lidströmer N., Ashrafian H. (eds) Artificial Intelligence in Medicine. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-64573-1_266
4. Ting, D.S.W., Carin, L., Dzau, V. et al. Digital technology and COVID-19. Nat Med 26, 459–461 (2020). https://doi.org/10.1038/s41591-020-0824-5
5. Mishra, D., Mukhopadhyay, S., Kumari, S. et al. Security Enhancement of a Biometric based Authentication Scheme for Telecare Medicine Information Systems with Nonce. J Med Syst 38, 41 (2014). https://doi.org/10.1007/s10916-014-0041-1
6. Arshad, H., Teymoori, V., Nikooghadam, M. et al. On the Security of a Two-Factor Authentication and Key Agreement Scheme for Telecare Medicine Information Systems. J Med Syst 39, 76 (2015). https://doi.org/10.1007/s10916-015-0259-6
7. de Cruppé, W., Malik, M. & Geraedts, M. Minimum volume standards in German hospitals: do they get along with procedure centralization? A retrospective longitudinal data analysis. BMC Health Serv Res 15, 279 (2015). https://doi.org/10.1186/s12913-015-0944-7
8. Haeckel, R. and Fink, R C.. "Does Point-of-Care Testing Reverse Centralization in Laboratory Medicine?." LaboratoriumsMedizin / Journal of Laboratory Medicine, vol. 23, no. 1, 1999, pp. 39-49. https://doi.org/10.1515/labm.1999.23.1.39
9. Keun-Young Yoo, Cancer Control Activities in the Republic of Korea, Japanese Journal of Clinical Oncology, Volume 38, Issue 5, May 2008, Pages 327–333, https://doi.org/10.1093/jjco/hyn026
10. IM Hofmans-Okkes, H Lamberts, The International Classification of Primary Care (ICPC): new applications in research and computer-based patient records in family practice, Family Practice, Volume 13, Issue 3, 1996, Pages 294–302, https://doi.org/10.1093/fampra/13.3.294
11. M WOOD, H LAMBERTS, JS MEIJER, I M HOFMANS-OKKES, The Conversion Between ICPC and ICD-10. Requirements for a Family of Classification Systems in the Next Decade, Family Practice, Volume 9, Issue 3, September 1992, Pages 340–348, https://doi.org/10.1093/fampra/9.3.340
12. Charity, M.J., French, S.D., Forsdike, K. et al. Extending ICPC-2 PLUS terminology to develop a classification system specific for the study of chiropractic encounters. Chiropr Man Therap 21, 4 (2013). https://doi.org/10.1186/2045-709X-21-4
13. Iavich, M.; Gnatyuk, S.; Fesenko, G. Cyber security european standards in business. Sci. Pract. Cyber Secur. J. 2019, 3, 36–39.
14. Andrusiak, N., Kraus, N., Savchenko, A., Iavich, M. (2019), Practices of Using Blockchain Technology in ICT under the Digitalization of the World Economy. Proceedings of the International Workshop on Conflict Management in Global Information Networks (CMiGIN 2019) co-located with 1st International Conference on Cyber Hygiene and Conflict Management in Global Information Networks. Lviv, Ukraine, November 29. URL: http://ceurws.org/Vol-2588/paper8.pdf. P. 80–89.
15. A. Gatouillat, Y. Badr, B. Massot and E. Sejdić, "Internet of Medical Things: A Review of Recent Contributions Dealing With Cyber-Physical Systems in Medicine," in IEEE Internet of Things Journal, vol. 5, no. 5, pp. 3810-3822, Oct. 2018, doi: 10.1109/JIOT.2018.2849014.