განათლების მნიშვნელობა კიბერუსაფრთხოების განვითარებაში
ავტორი: ვლადიმერ სვანაძე
ორგანიზაცია: საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის დოქტორანტი, საქართველოს ტექნოლოგიური ინოვაციების აკადემიის დირექტორი
კატეგორია:
საკვანძო სიტყვები: კიბერშეტევა, კიბერთავდაცვა, კიბერუსაფრთოება, განვითარება
აბსტრაქტი. ქვეყნის კრიტიკულ ინფრასტრუქტურაზე განხორციელებული წარმატებული კიბერშეტევების აღკვეთა დამოკიდებულია არსებულ კვალიფიციურ კადრებზე, და შესაბამისად განათლების სისტემაზე, რომელსაც შეუძლია შექმნას მსგავსი კვალიფიციური ადამიანური რესურსი. აქვე შეიძლება აღინიშნოს, რომ შესაძლებელია მოხდეს უცხოელი სპეციალისტების მოზიდვა, ან ბევრი კიბერთავდაცვითი ღონისძიებები გადაეცეს კერძო სექტორს, ანუ გატანილ იქნეს ე. წ. „აუთსორსინგად“. თუმცა ორივე ეს ფაქტორი წარმოშობს სხვა პრობლემებს, რაც უკავშირდება როგორც დიდ ფინანსურ საშუალებებს, ისე ნდობის საკითხს დაკავშირებულს კრიტიკული ინფრასტრუქტურის სუბიექტების კიბერთავდაცვით უზრუნველყოფაზე უცხო კომპანიებისთვის გადაცემასთან, რაც ეროვნული უსაფრთხოების თვალსაზრისით ყოვლად დაუშვებელია. ბევრი ექსპერტი ამახვილებს ყურადღებას მოცემულ ფაქტორზე და იძლევიან სტრატეგიულ რეკომენდაციებს კიბერუსაფრთხოების სფეროში ეროვნული საკადრო რესურსის აღზრდისა და განვითარების შესახებ, რაც ნებისმიერი ქვეყნისთვის ასე აუცილებელი და მნიშვნელოვანი ფაქტორია. ნაშრომში ჩატარებული კვლევა აჩვენებს რომ კიბერუსაფრთხოების განვითარებისა და მდგრადობის შენარჩუნებისთვის მის ყველა ცალკეულ მიმართულებაზე, აუცილებელი არის შესაბამისი განათლებული და კვალიფიციური კადრების არსებობა, რაც თავის მხრივ უზრუნველყოფს კრიტიკული ინფრასტრუქტურის დაცულობის გაზრდას როგორც გლობალურ, ისე ეროვნულ დონეზე.
ბიბლიოგრაფია
1.The Global Risks Report 2021, 16th Edition of the World Economic Forum, In partnership with Marsh McLennan, SK Group and Zurich Insurance Group, 19 January, 2021;
2.Maksim Iavich, Sergiy Gnatyuk, Giorgi Iashvili, Andriy Fesenko, Cyber security European standards in business, Scientific and practical cyber security journal, 2019
3.GUIDE TO GOOD GOVERNANCE IN CYBERSECURITY, DCAF Business and Security Division, Directorate for Security Cooperation and Defence (DCSD) of the French Ministry of Europe and Foreign Affairs, 19 January, 2021;
4.Cybersecurity education in a developing nation: the Ecuadorian environment, Frankie E. Catota1,2,*, M. Granger Morgan1 and Douglas C. Sicker, Journal of Cybersecurity, 2019, 1–19
5.საქართველოს კიბერუსაფრთხოების 2017 – 2018 წლების სტრატეგია და სამოქმედო გეგმა, საქართველოს მთავრობა, 13 იანვარი, 2017;
6.Cybercrime in Georgia: Current Challenges and Possible Developments, Nata Goderdzishvili, Shalva Khutsishvili, PMCG Research Center, 2021;
7.კანონი „ინფორმაციული უსაფრთხოების შესახებ“, საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, 2012;
8.კიბერ თავდაცვა. კიბერსივრცის მთავარი მოთამაშეები. კიბერუსაფრთხოების პოლიტიკა, სტრატეგია და გამოწვევები (ნაშრომების და სტატიების კრებული), ვლადიმერ სვანაძე, ანდრია გოცირიძე, 2015.
9.Sergiy Gnatyuk , Maksim Iavich , Giorgi Iashvili , Andriy Fesenko ENSURING EUROPEAN CIVIL AVIATION CYBERSECURITY, Scientific and practical cyber security journal, 2019
Menu